خلاق در خانواده: حقوق کودک در اسلام(1)

امام سجاد علیه السلام نیز درباره حقوق فرزندان فرموده است:

حق فرزند تو این است که بدانی او از تو و پیوسته به تو در خیر و شر امر دنیاست. تو نیز از نظر نیک ادب کردن و راهنمایی او به پروردگارش و کمک به طاعت او مسئول هستی. پس عمل تو درباره او، عمل کسی باشد که می داند در احسان به او، پاداش و در بدی به او کیفر می بیند.

پیام متن:

1. آموزه های اسلامی بر رعایت حقوق کودک تأکید فراوان دارد.

2. محبت کردن به کودک، از حقوق مسلّم اوست.

مهم ترین حقوق کودک در اسلام

1. تغذیه کودک با شیر مادر

بنا بر دستور الهی و قانون طبیعت، نوزاد پس از تولد باید از شیر مادر تغذیه کند. کارشناسان تغذیه نیز بر این باورند که شیر مادر همه مواد لازم برای رشد طبیعی نوزاد و پادتن های لازم برای مقابله بدن کودک با انواع بیماری ها را دارد. خداوند در قرآن کریم درباره شیرخوارگی کودک و مدت آن چنین می فرماید:

وَ الْوالِداتُ یُرْضِعْنَ أَوْلادَهُنَّ حَوْلَیْنِ کامِلَیْنِ لِمَنْ أَرادَ أَنْ یُتِمَّ الرَّضاعَةَ. (بقره: 233)

مادران اگر می خواهند دوران شیرخوارگی فرزندان خود را تکمیل کنند، باید دو سال آنها را شیر دهند.

رسول اکرم صلی الله علیه و آله درباره اهمیت شیر مادر در تغذیه کودک فرمود: «لَیسَ لِلصَّبِیِّ لَبَنٌ خَیْرٌ مِنْ لَبَنِ اُمِّهِ؛ هیچ شیری برای کودک، بهتر از شیر مادر نیست».

بر اساس آمارهای علمی، محرومیت کودک از شیر مادر، در برخی موارد سبب مرگ نوزاد می شود؛ زیرا دستگاه گوارش نوزاد شیرخوار پس از تغذیه با شیر گاو یا شیر خشک مختل می شود. در یکی از نشریه های سازمان جهانی بهداشت آمده است:

مرگ و میر میان کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، شش بار کمتر از نوزادانی است که با دیگر شیرها و غذاها تغذیه می شوند؛ چه شیر مادر، شیر طبیعی و منحصر به فرد است و تهیه آن با وسایل مصنوعی امکان پذیر نیست.

شهریار

پیام متن:

1. تغذیه کودک با شیر مادر، از حقوق اصلی اوست.

2. تأکید اسلام بر شیر دادن کودک تا دو سالگی، و اینکه هیچ غذایی جای شیر مادر را برای کودک نمی گیرد.

فواید شیر مادر

تغذیه کودک با شیر مادر، فواید زیادی هم برای نوزاد و هم برای مادر دارد. هنگامی که مادر به فرزند خود شیر می دهد، احساس لذت و رضایت خاطر می کند و با وجدانی آسوده، کودک خود را برای شیر دادن در آغوش می گیرد. این گونه است که عمیق ترین تبادل احساس و عواطف میان مادر و فرزند صورت می پذیرد. شیر مادر، غذایی است کامل و آماده که همیشه و همه جا در دسترس مادر و نوزاد است و متناسب با رشد کودک، ترکیبات آن نیز تغییر می کند.

این شیر از نظر هضم غذایی، آلوده نبودن به میکروب ها و عفونت ها، نداشتن خاصیت حساسیت زایی و دیگر بیماری ها، کم نظیر است. از نظر ترکیبی نیز مواد پروتئینی، چربی، املاح و انواع ویتامین ها را دارد و درجه حرارت آن، مناسب بدن آدمی و درمان کننده عصبانیت کودک است.

«از آنجا که کودک در عمر نه ماهه جنینی خود با ارگانیزم وجودی مادر و از جمله ریتم قلب مادر مأنوس بوده است، هرگاه بر اثر بی غذایی، بی خوابی یا بیماری، عصبانیتی به کودک دست دهد، فقط با شیر سینه مادر و شنیدن صدای قلبی که در طول دوره جنینی بدان آشنا بوده است، سریعا تسکین می یابد.» بنابراین، ضرباهنگ قلب مادر زیباترین و آرام بخش ترین موسیقی برای کودک است. به گفته روان شناسان، از فاصله سی سانتی متری، بهترین تبادل احساسی میان مادر و فرزند شیرخوارش به وجود می آید که هم سبب آرامش شیرخوار می شود و هم رضایت خاطر و ارضای روانی مادر را دربردارد.

شهریار